Familie Hartink in Canada

Het aantal boeren dat wil emigerren verdubbeld  naar 100 tot 150 per Canadese Ontario. 

In het Canadese Ontario werkt Cor van Gaalen samen. Hij merkt dat Canada blijft trekken, maar dit land kent ook zijn regels. "Vluchten voor regels kan, maar je ontkomt er ook in Canada niet aan. Koeien, vleeskippen, vleeskuikenouderdieren, kalkoenen en leghennen kennen quotasystemen. Die prijzen zijn hoog, als er al wat te koop is." 

Voor Canada is de belangstelling de laatste jaren verdubbeld. "We hebben 32 aanvragen van boeren voor een permanent visum in de procedure," zegt Gwenda van Veldhuizen van Visa4You, zusterbedrijf van Interfarms. Ze is de enige Nederlandse consultant voor gereguleerde immigratie naar Canada. 

Boeren moeten sinds 2018 een keuze maken voor een provincie en voldoen aan de provinciale eisen van het visumprogramma. In de ene provincie starten ze op een werkvergunning, in de andere is direct een permanent visum aan te vragen. 

Canada is ongeveer 260 keer zo groot als Nederland, heeft 10 provincies en ongeveer 40 miljoen inwoners. Ontario is van oudsher de populairste provincie voor de Nederlandse emigrant. Maar binnenkomen is moeilijk voor boeren, er is sinds dit jaar geen apart boeren- of ondernemersprogramma meer. "Onbegrijpelijk," vindt Van Veldhuizen. "Ontario heeft boeren nodig, wij blijven lobbyen om de toelatingseisen soepeler te krijgen." 

 Prince Edward Island is het makkelijkst voor jonge boeren met een hbo-opleiding die goed Engels spreken. Daarna volgt de regio Alberta, waarvoor geen Engelse test of een bepaald opleidingsniveau nodig is. Canada selecteert emigranten op basis van de bijdrage die zij kunnen leveren aan de economie.  Hiervoor is het Express Entry systeem ingericht met een puntensysteem. Om voldoende punten te halen gelden voorwaarde qua opleiding, taal, vaardigheden en leeftijd. Maar de meeste mensen komen binnen via een nominatieprogramma van de provincie. 

Veldhuizen bekijkt per situatie wat de beste aanvraag is. ‘Soms is aanvraag op de partner met een hbo-opleiding de beste optie. Maar de afgelopen jaren zijn de eisen strenger geworden. In Canada zijn te weinig woningen. Wel is er nog altijd een personeelstekort, zeker in de agrarische sector. Maar Nederland heeft minder quota voor werkvergunningen gekregen. De Canaese overheid maakt geen verschil in land van herkomst.’ 

In elke provincie geldt dat eigen kapitaal onmisbaar is.‘Want de rente is hoog, net als de prijzen van quota, en het aanbod is klein’, weet Van Gaalen. Hij is geboren in Canada, een jaar nadat zijn ouders emigreerden. Hij heeft zijn vader opgevolgd als makelaar en emigra- tiebegeleider en het vleeskuiken- en akkerbouwbedrijf in Clinton (Ontario) overgenomen. ‘Als emigratiebegeleider moet je heel zorgvuldig zijn, je werkt tenslotte aan de toe- komst van mensen.’  

Ontario lijkt het meest op Nederland. ‘Zeker het zuiden; de afstanden zijn kleiner en het is gezelliger’, legt Van Gaalen uit. Wel zijn de prijzen van boerderijen gestegen en is het aanbod gedaald. Dat komt doordat extra quotum per kilo moet worden gekocht. Een bedrijf bijkopen is een snellere manier om uit te breiden. Dat resulteert in een grote vraag. ‘Laatst had ik vier boerderijen te koop met negentien gegadigden. Het is te voorspellen wat dat met de prijs doet.’ 

De grondprijzen variëren, maar zijn ook fors gestegen. Zuidwest Ontario is duur, onder meer doordat de prijzen zijn opgedreven door Europese boeren. ‘Dat zijn vaak goede ondernemers’, zegt Van Gaalen. Zijn advies aan potentiële emigranten: ‘Kijk waar je je thuis voelt en begin op tijd met het opbouwen van een relatie met de bank.’ 

Nederlandse boeren staan volgens de emigratiebegeleider goed aangeschrevn. ‘Laat zien hoe je in Nederland presteert en wat voor ondernemer je bent. Een overweging kan zijn om te starten in een andere provincie en uiteindelijk in Ontario te ondernemen.’ 

Canada is een boervriendelijkeland. De markt voor melk en pluimvee is vraaggestuurd en zogeheten ‘boards’ bepalen jaarlijks de hoeveelheden die mogen worden geproduceerd. De varkenshouderij produceert voor de wereldmarkt en daar is uitbreiding gemakkelijker. 

Veel geëimigeerde Nederlanders zeggen: achteraf hadden we tien jaar eerder moeten gaan’, stelt consultant Van Veldhuizen. ‘We zien ook vaak dat zij tien jaar na hun emigratie hun bedrijf hebben verdubbeld. Het begin van het jaar is het beste moment om een visa te regelen, maar veel hangt af van het proces in Nederland als een bedrijf moet worden verkocht.’ 

Rianne (37) en Gerben (42) Hartink emigreerden in 2023 van het Gelderse Hall naar Prince Edward Island in Canada. In Nederland molken ze 100 koeien en bewerkten ze 70 hectare land, maar ze zagen er geen toekomst. ‘In januari 2020 bezochten we de emigratiebeurs. Door de coronapandemie vertrokken we pas in mei 2021 naar Canada voor een rondreis’, vertelt Rianne Hartink. ‘We bezochten Nova Scotia, Prince Edward Island, New Brunswick, Ontario en Manitoba, maar er waren weinig melkveebedrijven te koop. Op Prince Edward Island konden we er een met zestig koeien kopen. We moesten snel beslissen.’ 

Consultant Gwenda van Veldhuizen van Visa4You begon met het regelen van een visa, met Rianne Hartink als hoofdaanvrager vanwege haar hogere opleiding. Na een medische keuring, taaltest, inzage in de bedrijfsresultaten en het ondernemersplan verkochten ze hun bedrijf voor 31 maart 2022. In Montreal haalden ze hun ‘investor work permit’, een vergunning om te mogen werken op hun eigen bedrijf. Ze vroegen een ‘permanent residence’ aan, die ze in mei 2023 ontvingen. ‘Het emigratieproces verliep vrij soepel. Boeren worden hier gewaardeerd. Het bevalt ons hier prima’, zegt Hartink.